Semenjak 1960, gas nitrogen yang dibebaskan ke ekosistem meningkat sebanyak dua kali ganda dan tiga kali ganda bagi fosforus.
APAKAH kadar dan skala perubahan yang berlaku ke atas alam semula jadi? Bagaimana perubahan alam meninggalkan kesan ke atas ekosistem dan kebaikan kepada manusia sejagat? Apakah perubahan ekosistem yang dijangkakan dalam tempoh 50 tahun akan datang?
Soalan-soalan ini diusulkan oleh Profesor A.H. Zakri dari Institut Lanjutan Kajian di Universiti United Nations pada perbincangan meja bulat Linking Ecosystem Knowledge and Development, baru-baru ini. Ekosistem telah banyak berubah dalam tempoh 50 tahun lalu dan prospek perubahan dalam 50 tahun akan datang amat tinggi dan amat menakutkan.
Berdasarkan kepada penilaian milenium yang terbesar terhadap ekosistem sub-global, seramai 1,360 orang pakar dari 95 buah negara berkongsi pendapat dan pandangan masing-masing berhubung 'kesihatan' bumi.
Didapati, dalam tempoh 50 tahun lalu menyaksikan perubahan yang paling mendadak dan tersebar meluas berbanding dengan mana-mana catatan tempoh dalam sejarah.
Ini telah menyebabkan banyak kehidupan alam yang pelbagai hilang tanpa kawalan atau sukar dipulihkan. Semenjak 1960, gas nitrogen yang dibebaskan ke ekosistem meningkat sebanyak dua kali ganda dan tiga kali ganda bagi fosforus.
Sebanyak 50 peratus daripada baja nitrogen sintetik digunakan sejak tahun 1985 dan 60 peratus daripada penambahan gas karbon dioksida berlaku sejak 49 tahun lalu.
Menurut satu petikan: "Sejak 1960, populasi penduduk berlipat dua kali ganda dan aktiviti ekonomi bertambah sehingga enam kali ganda tetapi kadar pengeluaran makanan meningkat dua setengah kali dengan harga makanan menurun, penggunaan air dan tenaga hidro bertambah dua kali ganda."
Kesan langsung daripada kerosakan ekosistem dilihat dalam aktiviti penangkapan ikan, makanan hidupan luar, sumber tenaga kayu, biokimia, air tawar, sumber genetik, bencana alam, penyebaran penyakit dan sebagainya. Yang bertambah maju ialah sektor tanaman, penternakan haiwan, pembebasan karbon dan akuakultur.
"Kawasan tanah lapang meliputi kawasan seluas 41 peratus daripada permukaan bumi dan hanya lapan peratus daripada bekalan air ini boleh diperbaharui. Tapi bayangkan lebih daripada dua bilion manusia hidup di atas permukaan kering ini dan sekarang, hampir 10 hingga 20 peratus kawasannya musnah," kata Zakri yang menambah kadar perkembangan populasi yang tertinggi direkodkan pada tahun 1990-an.
Malaysia mengalami perubahan ekosistem yang drastik semenjak aktiviti penggunaan sumber alam dan pertanian dilakukan secara besar-besaran. Sektor pertanian mengambil kawasan tanah yang terbesar dan dalam tempoh 30 tahun, trend penggunaan tanah memihak kepada tanaman kelapa sawit.
Selepas mencapai kemerdekaan, Malaysia mengadaptasikan konsep industrialisasi sebagai agen penjana ekonomi sekali gus menukar kebanyakan zon tanah pertanian kepada zon industri.
Seperti yang dinyatakan oleh Prof. Mazlin Mokhtar, Pengarah Institut Alam Sekitar dan Pembangunan (Lestari), Universiti Kebangsaan Malaysia (UKM), meskipun perubahan ekosistem untuk memberi laluan kepada perkembangan ekonomi adalah baik dan berimpak positif, namun ia tidak sejajar dengan pemeliharaan alam.
Bencana alam seperti banjir kilat, hakisan tanah di persisiran pantai, gangguan bekalan air, kepupusan biodiversiti dan kawasan pembiakan hidupan marin adalah tempias yang dirasai oleh penduduk, lewat-lewat ini.
"Setakat ini, polisi negara bagi menjamin ekosistem alam tidak lengkap. Masih wujud jurang kesinambungan di antara ekosistem alam dan sistem sosial alam semula jadi."
Program Pembangunan Pertubuhan Bangsa-Bangsa Bersatu (UNDP) juga menuding kepada beberapa kelemahan sistem seperti ketidakseragaman dan konflik pengurusan tanah di peringkat kerajaan persekutuan dan negeri serta cabaran kawalan jerubu di perantauan ini.
Bagaimanapun, wakil dari Kementerian Sumber Asli dan Alam Sekitar mempertahankan usaha yang diambil dengan menyenaraikan langkah-langkah perlindungan lima juta hektar hutan dan kawasan marin, yakni Taman Marin Semenanjung Malaysia, Sabah dan Sarawak serta kawasan larangan menangkap ikan.
Sehingga hujung tahun 2007, 397.1 hektar hutan paya bakau ditanam semula dengan spesies bakau minyak, bakau kurap dan rhu pantai. Akhir tahun nanti, angka ini dijangka akan meningkat kepada 2,000 hektar.
Mungkin ada baiknya jika kerajaan menerima baik opsyen insentif ekonomi yang ditawarkan oleh negara Costa Rica di mana pemilik tanah di kawasan tanah tinggi 'dibayar' untuk mengekalkan pokok-pokok dan sebaliknya, penduduk di kawasan tanah rendah memperoleh manfaat daripada perlindungan ekosistem.
0 comments:
Post a Comment